به زبان ساده، رایانش ابری (Cloud Computing) ارائه سرویس‌های رایانشی-سرورها، ذخیره‌سازها، پایگاه داده‌ها، شبکه، نرم‌افزار، تحلیل‌ها و موارد بیشتر-از طریق اینترنت است. به شرکت‌هایی که این سرویس‌های رایانشی را ارائه می‌دهند، ارائه کننده ابر گفته می‌شود و به طور معمول، هزینه سرویس‌های رایانش ابری را براساس میزان استفاده محاسبه می‌کنند، کاملاً مشابه سرویس‌های همگانی آب، برق و گاز در منازل.
در ادامه به ارائه مطالب دقیق‌تری در این حوزه می‌پردازیم.
موارد استفاده از رایانش ابری
خیلی محتمل است که شما هم اکنون در حال استفاده از رایانش ابری باشید، حتی اگر آن را درک نکرده باشید. اگر از یک سرویس آنلاین جهت ارسال ایمیل، ویرایش مستندات، تماشای فیلم یا تلویزیون، بازی یا ذخیره‌سازی تصاویر و فایل‌ها استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد از خدمات رایانش ابری بهره می‌گیرید. از عمر نخستین سرویس‌های رایانش ابری ده سالی می‌گذرد، ولی در حال حاضر انواع سازمان‌ها-از استارت آپ‌های کوچک تا بنگاه‌های جهانی، آژانس‌های دولتی تا خصوصی-از این فن‌آوری به منظورهای مختلف بهره می‌برند. در ادامه تعدادی از کارهایی که شما می‌توانید با ابر انجام دهید آورده شده است:
ساخت برنامه‌های کاربردی و سرویس‌های جدید
ذخیره‌سازی، پشتیبان‌گیری و بازیابی داده
میزبانی وبسایت‌ها و وبلاگ‌ها
انتقال صوت و تصویر
ارائه نرم افزار در صورت درخواست
تحلیل داده به منظور دریافت الگوها و تصمیم‌گیری
مزایای استفاده از رایانش ابری
رایانش ابری جهش بزرگی در استفاده‌ی سنتی از منابع رایانشی فن‌آوری اطلاعات ایجاد کرده است. در ادامه شش دلیلی که سازمان‌ها به سمت سرویس‌های رایانش ابری روی آورده‌اند را بیان می‌کنیم:
۱- هزینه
رایانش ابری هزینه‌های مرتبط با خرید سخت افزار، نرم‌افزار و استقرار آن‌ها در مراکز داده-که نیازمند خرید سرورها و رک‌ها، پرداخت هزینه‌های برق و خنک‌سازی است را به شدت کاهش می‌دهد.
۲- سرعت
اغلب سرویس‌های رایانش ابری مبتی بر درخواست ارائه می‌شوند، بنابراین حجم زیادی از منابع رایانشی می‌تواند در عرض چند دقیقه اختصاص داده شوند، غالباً تنها با چند کلیک موس کسب و کارها به انعطاف پذیری زیادی دست پیدا می‌کنند و از سختی‌های برنامه ریزی برای منابع رهایی می‌یابند.
۳- مقیاس پذیری جهانی
از جمله مزایای سرویس‌های رایانش ابری مقیاس پذیری انعطاف پذیر آن است. در ادبیات ابر این بدان معناست که میزان مناسبی از منابع IT-به طور مثال، توان پردازشی، ذخیره سازی و پهنای باند-دقیقاً هنگامیکه بدان احتیاج است و از مکان جغرافیایی مناسبی فراهم شود.
۴- بهره وری
سایت‌های مراکز داده معمولاً احتیاج به حجم قابل توجهی از کارها-راه اندازی سخت افزار، بروز رسانی نرم افزارها و سایر عملیات زمانبر مدیریت فن‌آوری اطلاعات دارند. رایانش ابری احتیاج به خیلی از این فعالیت‌ها را از بین می‌برد و به طبع آن تیم‌های فن‌آوری اطلاعات می‌توانند زمان خود را صرف امور مهم‌تری کنند.
۵- کارآیی
بزرگترین سرویس‌های رایانش ابری روی شبکه جهانی امن مراکز داده اجرا می‌شوند، که مرتباً به آخرین نسل سخت افزارهای کارا و سریع بروز می‌شوند. که مزایای بیشتری نسبت به یک پایگاه داده سازمانی از جمله کاهش تأخیر شبکه را به دنبال دارد.
۶- قابلیت اطمینان
رایانش ابری پشتیبان‌گیری از داده‌ها، بازیابی بحران و تداوم کسب و کار را از طریق پشتیبان‌گیری از داده‌ها در سایت‌های مختلف ساده‌ترو کم هزینه‌تر می‌کند.
انواع سرویس‌های رایانش ابری
اغلب سرویس‌های رایانش ابری در یکی از سه دسته‌ی زیر می‌گنجند:
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)
سکو به عنوان سرویس (PaaS)
نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS)
گاهی از این دسته‌ها به عنوان پشته رایانش ابری یاد می‌شود، چرا که روی یکدیگر ساخته می‌شوند. شناخت این دسته‌ها و تفاوت‌های آن‌ها رسیدن به هدف‌های کسب و کار را ساده‌تر می‌کند.
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)
ساده‌ترین دسته سرویس‌های رایانش ابری می‌باشد. به کمک IaaS، زیرساخت IT-سرورها و ماشین‌های مجازی (VM)، ذخیره‌سازها، شبکه‌ها و سیستم عامل‌ها-را از ارائه دهنده ابر براساس میزان استفاده اجاره می‌کنید.
سکو به عنوان سرویس (PaaS)
سکو به عنوان سرویس (PaaS) به سرویس‌هایی از رایانش ابری اطلاق می‌شود که محیطی به منظور توسعه، تست، ارائه و مدیریت برنامه‌های کاربردی براساس درخواست فراهم می‌کند. PaaS به منظور ساده‌سازی فرآیند توسعه سریع برنامه‌های وب یا موبایل بدون نگرانی در رابطه با زیرساخت سرورهای زیرین، ذخیره‌سازها، شبکه‌ها و پایگاه داده‌های مورد نیاز جهت توسعه، طراحی شده است.
نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS)
نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS) روشی جهت ارائه برنامه‌های کاربردی از طریق اینترنت، مبتنی بر درخواست و غالباً براساس اشتراک است. به کمک SaaS، ارائه کنندگان ابر، برنامه‌های کاربردی را میزبانی و مدیریت می‌کنند و به زیرساخت زیرین آن رسیدگی می‌کنند. به طور مثال، بروزرسانی‌های نرم افزار و بسته‌های امنیتی. کاربران از طریق شبکه‌ی اینترنت و به کمک مرورگر وب روی گوشی تلفن همراه، تبلت و یا کامپیوتر شخصی خود به برنامه کاربردی متصل می‌شوند.
انواع روش‌های راه‌اندازی ابر
روش‌های متفاوتی جهت راه‌اندازی منابع رایانش ابری وجود دارد: ابر عمومی، ابر خصوصی و ابر ترکیبی
ابر عمومی
ابرهای عمومی (Public Cloud) توسط ارائه دهندگان شخص ثالث مدیریت می‌شوند. در این مدل منابع رایانشی مانند سرورها و ذخیره‌سازها از طریق اینترنت فراهم می‌شوند. به کمک ابر عمومی تمام سخت افزارها، نرم افزارها و زیرساخت‌های پشتیبان توسط ارائه کننده ابر مدیریت می‌شوند و متعلق به آن هستند.
ابر خصوصی
ابر خصوصی (Private Cloud) به منابع رایانش ابری اطلاق می‌شود که به طور خاص تنها توسط یک سازمان یا کسب و کار استفاده می‌شوند. یک ابر خصوصی می‌تواند به طور فیزیکی در سایت پایگاه داده آن سازمان قرار بگیرد. همچنین برخی از شرکت‌ها از یک ارائه کننده شخص ثالث به منظور میزبانی ابرشان کمک می‌گیرند. در مدل ابر خصوصی سرویس‌ها و زیرساخت در یک شبکه خصوصی قرار دارند.
ابر ترکیبی
ابر ترکیبی (Hybrid Cloud) از ترکیب دو ابر عمومی و خصوصی حاصل می‌شود. و اجازه می‌دهد تا داده‌ها و برنامه‌های کاربردی بین آن‌ها به اشتراک گذاشته شود. با حرکت داده‌ها و برنامه‌های کاربردی بین ابرهای عمومی و خصوصی، ابر ترکیبی به کسب و کارها انعطاف پذیری بیشتری جهت استقرار ابر می‌بخشد.
رایانش ابری چگونه کار می‌کند
سرویس‌های رایانش ابری بنا به ارائه دهنده‌ی آن تا حدودی متفاوت عمل می‌کنند. ولی اغلب ارائه دهندگان، داشبورد تحت وب کاربر پسندی را فراهم می‌کنند تا متخصصین IT و توسعه دهندگان بتوانند منابع مورد نیاز خود را سفارش دهند و اکانت‌های خود را مدیریت کنند. برخی از سرویس‌های رایانش ابری همچنین به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا با APIهای REST و واسط خط فرمان (CLI) نیز کار کنند و گزینه‌های بیشتری را در اختیار توسعه دهندگان قرار دهند.